دو کروناویروس مرگبار قبلی یعنی عامل سارس (سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴) در جنوبشرقی آسیا و مرس (که از سال ۲۰۱۲ در عربستان پدیدار شد)، در آغاز از خفاشها به حیوانی واسطه (بهترتیب، گربه زباد و شتر) منتقل شد و درنهایت به انسان سرایت پیدا کرد. در مورد بیماری کووید-۱۹، پژوهشگران مستقل بسیاری در سراسر جهان که تحقیقات دانشمندان چینی را بهدقت بررسی کردهاند یا خودشان به بررسی ویروس SARS-CoV-2 (عامل کووید-۱۹) پرداختهاند، اعلام کردهاند که هیچ نشانهای از آنکه این ویروس حاصل دستکاری ژنتیکی انسان باشد، نیافتهاند. بااینحال، وجود «انستیتو ویروسشناسی ووهان» (WIV) در محل شیوع همهگیری (ووهان چین) کافی بود تا طرفداران نظریات توطئه، از همان ابتدا انگشت اتهام را بهسوی این مرکز نشانه بروند و تقابل سیاسی بعضی کشورها با چین، این موضوع را گسترش داد. معروفترین آنها، اظهارنظر «دانلد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکاست که این ویروس را «ویروس چینی» خواند.
در طول تاریخ و در همه کشورهای مدعی (آمریکا، انگلیس، روسیه و …)، موارد متعددی از نشت ویروسهای مرگبار از آزمایشگاههای ویروسشناسی ایمن سطح سه و چهار گزارش شده که مرگ بعضی پرسنل آزمایشگاه را هم به همراه داشته است اما با توجه به آنکه انستیتو ویروسشناسی ووهان به بالاترین سطح ایمنی آزمایشگاههای زیستی ارتقا پیدا کرده، احتمال نشت تصادفی این ویروس دور از ذهن به نظر میرسد. از سوی دیگر، پژوهشگران طی مقایسه توالی ژنوم SARS-CoV-2 با دیگر کروناویروسهای یافتشده در خفاشها توانستهاند نزدیکترین خویشاوند طبیعی عامل کووید-۱۹ را بیابند که فقط چهار درصد با این ویروس مرگبار اختلاف دارد. محاسبات نشان میدهد که نیای مشترک ویروس SARS-CoV-2 و نزدیکترین پسرعمویش، بین ۲۰ تا ۵۰ سال پیش پدیدار شد. پروتئین اسپایک (همان عوارض تاجمانند) روی سطح ویروس عامل کووید-۱۹ از دامنه اتصال گیرنده خاصی (RBD) بهره میبرد که برای اتصال به مولکولهای روی سطح بعضی سلولهای انسانی سازگار شده و همین ویژگی، سرنخ مناسبی برای یافتن واسطه انتقال بین خفاش و انسان را فراهم میکند. شهر ووهان علاوه بر مرکز ویروسشناسی، به بازار بزرگ فروش حیوانات وحشیاش معروف است؛ جایی که حیوانات مختلف، مرده و زنده در شرایط کاملا غیربهداشتی کنار یکدیگر به فروش میرسند و در فاصله نزدیکی از ایستگاه قطار هانکو، یکی از ایستگاههای پرتردد شبکه حملونقل ریلی سریع چین واقع شده است. این بازار، شرایط ایدهآلی برای انتقال ویروس بین حیوانات مختلف و درنتیجه شکلگیری جهشهای ژنتیکی مختلف دارد. البته پژوهشگران، در حال بررسی دقیق همه موارد ابتلا به ذاتالریه در چین طی یک سال گذشته هستند؛ زیرا این احتمال میرود که ویروس نه از طریق بال یا روی چهاردستوپا، بلکه روی دو پا به بازار ووهان آمده باشد!
نظرات ۰